کمبود امکانات رو و زیربنایی عامل اصلی نارضایتی تحویل گیرندگان مسکن مهر

موقعیت جغرافیایی و نبود امکانات روبنایی و زیربنایی در بسیاری از واحدهای تحویلی مسکن مهر مشکلات زیادی را برای بسیاری از ساکنین این واحدها که عموما از اقشار کم درآمد جامعه هستند، فراهم کرده است.

بررسی های انجام شده حاکی است که بیش از یک میلیون خانوار در واحدهای مسکن مهر ساکن شده اند که با احتساب تعداد خانواده های آنها هم اکنون حدود 4 میلیون نفر در سطح کشور در واحدهای مسکن مهر مستقر شده اند که بیشتر آنان از نبود امکانات مناسب خدمات شهری گله مند هستند. تاخیر در تحویل واحد مسکونی، کیفیت پایین اجرای ساخت و ساز در برخی از پروژه ها، دریافت وجه بیش از حد متعارف و دریافت مبلغ غیریکسان از اعضای برخی از تعاونی ها از عمده مشکلات مسکن مهر عنوان شده است. 

با وجودی که تامین مسکن ایمن، راحت و ارزان با در نظر گرفتن توان مالی خانوارهای فاقد مسکن، ارتقا کیفی و کمی تولید و عرضه مسکن، جلوگیری از توسعه حاشیه نشینی در شهرها، کاهش نابرابری بین شهرهای بزرگ و کوچک و جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت زمین و مسکن از جمله اهداف احداث مسکن مهر بوده، اما شواهد امر حاکی از آن است که پروژه مسکن مهر در عمل به اهداف پیش بینی شده خود دست نیافته است.

بدون شک فراهم نشدن خدمات و امکانات ضروری زندگی برای ساکنان این شهرها، با اصل عدالت اجتماعی در تعارض است و دولت باید منابع مالی لازم برای ایجاد مراکز خدمات اجتماعی و عمومی را در این پروژه ها فراهم کند.

با توجه به اینکه مسکن مهر برای ضعیف ترین طبقات درآمدی جامعه طراحی و اجرا شده، لذا ضروری است که دولت به رفع مشکلات این قشر کم درآمد در واحد های مسکن مهر اهتمام بیشتری داشته باشد تا خانواده ها در این واحدها مشکلات کمتری داشته باشند.

با این حال اجرای تاسیسات و خدمات زیربنایی شامل انشعابات برق و آب، احداث شبکه جمع آوری فاضلاب به همراه اجرای خطوط انتقال و کانال کشی از جمله خدماتی است که در برخی از پروژه های مسکن مهر در اولویت کاری قرار دارند.

شاید یکی از مهم ترین مسائل مسکن مهر این بود که برخی از متقاضیان بعد از ثبت نام در تعاونی های معرفی شده در مرحله نخست آغاز عملیات اجرایی این طرح ها، دارایی اندک خود را به امید خانه دار شدن به این تعاونی ها سپردند، اما با گذشت چند سال هنوز هم نتوانسته اند این واحدها را تحویل بگیرند.

قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور مسکن مهر از تصویب ۱۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل خدمات زیربنایی و روبنایی پروژهز های مسکن مهر در قالب بند الحاقی لایحه بودجه سال آینده توسط کمیسون عمران خبر داد و گفت: بیشترین مشکل خدمات زیربنایی و روبنایی مسکن مهر مربوط به پردیس است.

به دلیل کوچک بودن واحدهای مسکونی در طرح مسکن مهر و احتیاج به تامین برخی نیازهای تفریحی و فراغتی در بیرون از منازل، باید سرانه فضای باز و سبز با معیارهای معمول لحاظ شود تا ساکنین این واحدها با آرامش خاطر بیشتری در این پروژها زندگی کنند.

با توجه به محدودیت های مالی دولت و پیشرفت های کنونی پروژه های مسکن مهر هم اکنون بسیاری از واحدهای یادشده در شهرها و شهرک های جدید با مشکلات متعددی از نظر خدمات و تاسیسات شهری مواجه هستند و دست اندرکاران این طرح ملی که بیش از 12 میلیون نفر را شامل می شود باید در رفع مشکلات آن اهتمام بیشتری داشته باشند.

زندگی اقشار کم درآمد در مناطق مختلف همواره با ترس از افزایش جرم و بزهکاری همراه است و تجربه کشورهای مختلف خصوصاً در حوزه مسکن اجتماعی نشان دهنده فقدان کنترل اجتماعی غیررسمی و کارایی جمعی ساکنان برای کنترل محیط زندگی آنها است و تدابیر مناسب توسط دستگاه های اجرایی در این بخش بسیار ضروری است.